Ukazała się wyjątkowa publikacja “Nauka dla zrównoważonej przyszłości. Odkrycia i wyzwania młodych naukowców współpracujących w ramach Politechnicznej Sieci Via Carpatia”
w której opublikowano 26 artykuły prezentujące wyniki prac badawczych odzwierciedlających różnorodność i głębię badań prowadzonych przez studentów z Politechniki Białostockiej, Politechniki Lubelskiej oraz Politechniki Rzeszowskiej przy wsparciu opiekunów naukowych w postaci pracowników poszczególnych Politechnik.
Monografia zapewnia bogaty przekrój badań interdyscyplinarnych. Wśród artykułów zawartych w tej publikacji możemy wyróżnić kilka obszarów. Pierwsza część prac skupia się na zagadnieniach związanych z zarządzaniem wiedzą, rozwojem kompetencji oraz transformacją cyfrową. Autorzy analizują tu m.in. wykorzystanie koncepcji CliftonStrengths jako narzędzia wspierającego rozwój talentów studentów i ich wpływu na funkcjonowanie instytucji akademickich. Pojawiają się również rozważania nad rolą mediów społecznościowych w kreowaniu marki instytucji finansowych, postawy Generacji Z wobec przedsiębiorczości, czynniki wpływające na decyzję o kontynuowaniu edukacji na studiach drugiego stopnia oraz możliwości zastosowania sztucznej inteligencji w zarządzaniu projektami IT. Wspólnym mianownikiem tych analiz jest przekonanie, że rozwój technologiczny powinien iść w parze ze wzmacnianiem kompetencji miękkich oraz tworzeniem środowiska sprzyjającego kreatywności i wymianie informacji zwrotnej.
Drugą grupą autorów są badacze koncentrujący się na tematyce zrównoważonej mobilności i konstrukcji pojazdów przyszłości. Podejmowane przez nich zagadnienia obejmują zarówno strategie planowania transportu z uwzględnieniem aspektów ekologicznych, jak i konkretne rozwiązania techniczne wdrażane w pojazdach prototypowych. Opisano tu m.in. studia przypadków dotyczące układów hybrydowych, gromadzenia danych w bolidach typu Formula Student, modyfikacji pojazdów specjalistycznych takich jak Polonez 6×2 Halftrack oraz koncepcji elektrycznego roweru z możliwością szybkiego ładowania. Całość ukazuje, że transformacja transportu wymaga jednoczesnego rozwoju w obszarach źródeł energii, projektowania konstrukcyjnego i algorytmów optymalizujących zużycie zasobów.
Trzecia grupa prac dotyczy zagadnień inżynierii mechanicznej, robotyki oraz lotnictwa. Studenci i ich opiekunowie prezentują tu projekty koncentrujące się na precyzyjnym sterowaniu i analizie dynamiki obiektów ruchomych. Wśród nich znalazły się między innymi opracowania dotyczące mobilnych robotów wykorzystujących logikę rozmytą, mikroprocesorowych układów sterowania CNC, badania nad stabilizacją wirnikowców przy nierównomiernym rozkładzie mas oraz analizę aerodynamiki klap szczelinowych, przygotowaną w kontekście zawodów Air Cargo Challenge. Artykuły te potwierdzają, że integracja modelowania numerycznego z doświadczeniem praktycznym przyspiesza wdrażanie innowacji przemysłowych.
Kolejna grupa artykułów skupia się na materiałach i konstrukcjach przyjaznych środowisku. Przedstawione prace obejmują badania nad właściwościami włókien węglowych, struktur wykazujących gigantyczny magnetoopór, zastosowaniem geopolimerów jako bardziej ekologicznej alternatywy dla cementu portlandzkiego, a także metody wzmacniania belek z drewna klejonego prętami GFRP. Autorzy porównują także metody budowy ścian pod kątem ich wpływu na środowisko oraz analizują, jak drgania konstrukcyjne wpływają na komfort użytkowników budynków. Łączy je wspólna myśl – dążenie do uzyskania maksymalnej trwałości materiałów i konstrukcji przy jednoczesnym minimalizowaniu ich śladu węglowego.
Inna grupa autorów koncentruje się na chemii, biotechnologii i inżynierii środowiska jako dziedzinach wspierających proces zielonej transformacji. Znajdują się tu opracowania dotyczące projektowania organokatalizatorów inspirowanych strukturami naturalnymi, analizy lotnych związków organicznych występujących w perfumach z wykorzystaniem metod data science oraz badań cytotoksyczności produktów pirolizy biomasy prowadzonych na różnych modelach biologicznych. Prace te dowodzą, że precyzyjna diagnostyka i analiza chemiczna stanowią niezbędny element oceny bezpieczeństwa technologii, które mają na celu ochronę środowiska.
Ostatni blok tematyczny łączy zagadnienia związane z relacją człowieka i technologii oraz z rozwiązaniami prozdrowotnymi. Na łamach niniejszej publikacji zaprezentowano m.in. badania wykorzystujące mapy ciepła w analizie zainteresowania użytkowników modelami 3D oraz projekt inteligentnego urządzenia wspierającego rehabilitację ruchową. Autorzy pokazują, że współczesna inżynieria wykracza poza ramy czysto techniczne – obejmuje również analizę percepcji użytkownika oraz poszukiwanie rozwiązań, które realnie wpływają na jakość życia.
Całość publikacji tworzy bogaty obraz współczesnej nauki – interdyscyplinarnej, odpowiedzialnej społecznie i zorientowanej na rozwiązywanie konkretnych problemów gospodarczych i środowiskowych. Każdy z zamieszczonych tekstów stanowi samodzielny wkład w rozwój swojej dziedziny, a razem pokazują one, jak twórcze i zintegrowane środowisko trzech Politechnik – Białostockiej, Lubelskiej i Rzeszowskiej – potrafi generować wartościowe i innowacyjne rozwiązania. Mamy nadzieję, że lektura tej monografii stanie się dla czytelników źródłem inspiracji, zachętą do współpracy i impulsem do odważnego przekraczania granic między dziedzinami wiedzy – z myślą o bardziej zrównoważonej przyszłości.
Te rozległe obszary badań, od inżynierii i technologii przez nauki środowiskowe i materiałowe aż po zarządzanie, odzwierciedlają dynamiczny i wielowymiarowy charakter współczesnej nauki uprawianej na Politechnikach. Pokazują, jak ważne jest poszukiwanie nowych ścieżek rozwoju, które są równocześnie zrównoważone, innowacyjne i skuteczne w rozwiązywaniu rzeczywistych problemów. Niniejsza monografia ukazuje, jak wielką rolę polskie uczelnie techniczne odgrywają w rozwoju nauki i edukacji. Artykuły zawarte w tej publikacji dowodzą, że Politechniczna Sieć Via Carpatia sprzyja wymianie wiedzy i doświadczeń oraz współpracy międzyuczelnianej, co jest kluczowe dla rozwoju zarówno regionów Polski Wschodniej, jak i całego kraju.
